Onlardan Biri - Zoran Drvenkar

Derken, babanın neye baktığını çakıyorsun. Eline. Tuttuğun silaha. Bakışı tekrar sana odaklanıyor. Cengiz’e. Orada dikilene. Cengiz’e. Şimdi ne yapacağını merak eden kişiye. Baban ayaklarının dibine tükürüyor ve seni zerrece iplemeden yanından geçip gidiyor. Peşinden bakıyorsun. Hayatın biraz önce yanından geçip gitti. Sen geride kaldın ve ölmüş olmayı diliyorsun, hiçbir şeyi dilemediğin kadar.

ON8 Kitap ismiyle müsemma, genç bir yayınevi. Tarzları, görüşleri de keza aynı şekilde; gençler ve genç edebiyatı. Sadece kitap çıkaran, edebiyatı ticari bir kapı olarak gören bir yayınevi de değil üstelik: Kendi deyimleriyle "Yayıncılığı ilgilendiren her türlü haberin, yazının yer aldığı bir yayıncılık blogu, bir edebiyat portalı" ve "Yayıncılığı hiç de ilgilendirmeyen konularda blog yazıları" içeren bir internet sitesi aynı zamanda. 

Zoran Drvenkar imzalı Onlardan Biri de yayınevinin twitter sayfası aracılığıyla kazandığım bir kitap oldu. Açık konuşmak gerekirse kitaba başlamadan evvel biraz önyargılıydım; neticede elimdeki bir "gençlik kitabı"ydı ve ben ne o kadar gençtim, ne de gençlik edebiyatından büyük haz alırdım... Kitaba başladıktan sonra büyük ölçüde yanıldığımı anladım. 

Hırvat-Alman yazar Drvenkar, Onlardan Biri'nde Alman, Türk ve Yugoslav gençleri ve bu gençlerin hayatını anlatıyor bize; sağlıksız ebeveyn ilişkileri, maksatsız bir yaşam, şiddet ve korkunun iktidarı elde tutmanın tek yolu olduğu bir atmosfer.  İki binli yılların başlarında, fonumuzu Berlin oluşturuyor ve üyelerinin nereli olduklarının ve ırklarının büyük önem arz ettiği iki sokak çetesinin çatışması temelinde başkarakterler Cengiz ve Bukle'nin polisiye izler taşıyan ama daha çok dramatik ögelerden beslenen hikayelerini okuyoruz. İnsanların birbirlerine, ailelerine, işlerine, okullarına, yani hayatlarına duydukları nefret, kendisini sadece ve sadece şiddetin farklı miktarlarında ve farklı yollarında gösteriyor bu dünyada ama elbette sonunda altı çizilen noktalar dostluk ve dürüstlüğün önemi ile yaşama karşı duyulan sevgi oluyor. Ancak belirtmem gerekir ki Drvenkar bunu didaktik üslubun iticiliğine kapılmadan, kör göze parmak sokarcasına değil gayet usturuplu bir biçimde başarmış. 

Onlardan Biri, şahsen pek de alışık olmadığım bir şekilde, 2. tekil şahıs kullanılarak yazılmış: Doğrudan yarattığı kahramana hitap ederek, okur ve karakter arasında kurulan ince köprüyü iyice sağlamlaştırmış. Yazarın bir röportajından alıntılayacak olursam "okuru karaktere dönüştürüyor ve ona nasıl hissettiğini, neler olup bittiğini, düşüncelerinin neye benzediğini" anlatıyor. Suzan Geridönmez'in çevirisiyle sunulan kitapta sık sık başvurulan gençlik jargonu ve argo, sanırım kültürel farklılıklar sebebiyle, zaman zaman sırıtsa da bütün olarak çeviriyi ele aldığımızda ziyadesiyle problemsiz gözüküyor. 

Cengiz&Bukle ismiyle tiyatroya da uyarlanan  kitap, yazıldığı 2002 yılında LUCHS 183 Ödülü'nü, Hansjörg Martin Polisiye Kitap Festivali Ödülü'nü ve Hans-im Glück Gençlik Edebiyatı Ödülü'nü kazanmış. Yazarın farklı yayınevlerinden yayınlanan Türkçe'ye çevrilmiş diğer kitapları ise Sorry (Bir Özür Dileme Projesi) ve Soğuktan Korkmayan Tek Kuş isimlerini taşıyorlar.

Başta belirttiğim gençlik romanı olmasından kaynaklanan önyargım beklentilerimi düşürdüğünden midir bilemiyorum ancak Onlardan Biri oldukça keyif alarak okuduğum bir kitap oldu: Gerçekçi, etkileyici ve sürükleyici. Elbette kusursuz değil ancak biraz farklı şeyler okumak istiyorsanız ve konusu azıcık da olsa ilginizi çektiyse okumanızı tavsiye ederim.

Onlardan Biri - Zoran Drvenkar, ON8 Kitap - 364 s.